Rahmi Oruç Güvenç

Müzisyen, müzik ve hareket terapisti, etno-müzikolog, bestekar, tasavvuf üstadı.

1948 yılında Kütahya Tavşanlı’da üç erkek kardeşin ikincisi olarak doğmuştur. Süyümbike ve Kanikey isimlerinde iki kızı vardır. Uzun yıllar çalışmalarını Azize Andrea Güvenç ile sürdürmüştür. 2017 tarihinde geçirdiği bir operasyonun ardından gelen kalp krizi sebebiyle Hakk’a yürümüştür.

Müzik hayatına 12 yaşındayken gördüğü bir rüyanın ardından, ortaokul yıllarında, müzik öğretmeni Fethi Bey’den keman dersleri alarak başlamıştır.

Lise öğrenimini Kütahya Lisesi’nde yaptıktan sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde Felsefe Bölümü’nü bitirmiş ve Allah’ın Sevdikleri – Hz. Mevlânâ isminde felsefik bir kitap yazmıştır. Bu sırada müzik eğitimine devam ederek ud, rebab, ney ve tanbur icra etmeyi öğrenmiştir.

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’nü bitirdikten sonra, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Psikiyatri Kliniği’nde, Prof. Dr. Ayhan Songar’ın yanında müzikle tedavi konusunda klinik psikoloji doktorası yaparak bu konuda tek uzman olmuştur. Daha sonra Cerrahpaşa Tıp Fakültesinde Türk Musikisini Araştırma ve Uygulama Merkezi’ni kurmuştur.

Aynı dönem “Türk Musikisi Tarihi ve Türk Tedavi Musikisi” isminde bir kitap yazmıştır.

Üniversiteler arası kurul tarafından etno-müzikoloji yardımcı doçentliğine yükseltilmiştir. Ayhan Songar’ın emekli olmasından sonra Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nden ayrılarak Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü’nde, Türk Musikisini araştırma ve Tanıtma Birimi’nde öğretim üyesi olarak görev almış ve bu görevden emekli olmuştur.

Dr. Oruç Güvenç, 1991 – 1996 yılları arasında İstanbul Üniversitesi’ne bağlı “Müzik Etnolojisi, Araştırmaları ve Müzik Tedavisi Bölümü”nü yönetmiştir. Söz konusu çalışmalar için Marmara Üniversitesi’nde Prof. Dr. İnci Enginün ve Prof. Dr. Ömer Faruk Batırel, İstanbul Üniversitesi’nde ise Prof. Dr. Ayhan Songar tarafından desteklenmiştir.

1975 yılında TÜMATA (Türk Musikisini Araştırma ve Tanıtma) grubunu kurmuştur. Bu grupta Orta Asya kaynaklı Türk musikisinin kökeni ve terapi değerlerini araştırmış, Orta Asya geleneksel Türk halk musikisi, bu müziği yaparken kullanılan enstrümanlar, sahnede giyilen kostümler, kullanılan sahne dekorları ve desenleri incelenmiş, bunların dökümantasyonu ve icrası yapılmıştır. Oruç Güvenç bu çalışmaları yaparken bu materyalleri sosyal, kültürel, pedagojik, terapötik ve manevi açıdan araştırmayı hedeflemiştir.

Buna ek olarak, unutulmuş birçok enstrüman minyatürlerden ve yazılı kaynaklardan yararlanılarak orijinallerine uygun şekilde üretilip seslendirilmeye başlanmıştır.

Orta Asya’ya ilk gezisinde toplamaya başladığı otantik enstrümanları zamanla 400’den fazla parçalık bir koleksiyon haline gelmiştir. Bu enstrümanları ilgililerin dikkatine sunmak için bir müze açmıştır.

Almanya, Avusturya’da, İsviçre’de ve İspanya’da açmış olduğu Türk müziği ile tedavi kurslarında sayısız öğrenciler yetiştirmiştir. Mezunların birçoğu halen çeşitli tıbbi, pedagojik, rehabilitasyona yönelik kuruluşlar ve enstitülerde çalışarak öğrendiklerini pratikte de uygulamaktadırlar.

İstanbul Üniversitesi, Avusturya’daki okul (Schule für Altorientalische Musik und Kunst Therapie A-3924 Schloss Rosenau Niederneustift 66), Viyana Üniversitesi ortak çabası olarak üç defa müzik terapi ve etnomüzikoloji sempozyumu ile, iki kere etnomüzikoloji müzik festivali düzenlemesine katkıda bulunmuş ve faaliyetlerin teori ve uygulama safhalarında aktif rol almıştır.

Marmara Üniversitesi, Avusturya Rosenau Müzik Terapi Okulu ve Münih Üniversitesi Yüksek Müzik Akademisi işbirliği ile bu üniversitenin Türk müziği ile terapi pilot projesi başlatılmıştır. Ayrıca Almanya’da Berlin ve Mannheim, İsviçre’de Zürih, İspanya’da Barselona ve Madrid şehirlerinde müzik ve hareket terapisi eğitim kursları açmıştır.

1992 yılında Özbekistan Bilim heyeti tarafından kendisine Fergana Üniversitesi fahri profesörlük payesi verilmiştir. Aynı yıl Arjantin Academia de las Naciones, Güvenç’i şeref ödülüne layık görmüştür.

Merkezi Münih’te olan Enternasyonal Dinamik Psikiyatri kuruluşu (WADP) Türkiye temsilciliği yapmış olan Güvenç’e ayrıca ABD Boston Massachusetts Üniversitesinden teşekkür ve başarı sertifikası verilmiştir (1993).

Motif Halk Oyunları Eğitim Derneğinin 1996 musiki araştırma dalında üstün hizmet ödülünü kazanmıştır.

1998 yılı 24-28 şubat tarihleri arasında Başkurtistan Neftekamsk kentinde yapılan Dostluk Şarkısı Festivali’ne Rahmi Oruç Güvenç başkanlığında katılan Tümata grubuna üçüncülük ödülü verilmiştir.

2004 yılında, TÜRKSAV tarafından Türk Dünyası’na hizmet ödülü verilmiştir. 2016 yılında “Türk Dünyası Kızıl Elma” ödülü verilmiştir.

Sağlık bakanlığında kurulan “tamamlayıcı tıp genel müdürlüğü” yönetmelik çalışmalarında (Ergoterapi ve Müzikterapi) dallarında koordinatör olarak görev almıştır.

2003 yılından itibaren 5 defa “Dostluk köprüsü festivali”, 10 defa “Kalpten tıbba- Tıptan kalbe geleceğe hazırlık sempozyumu”, 5 ülkede 12 adet “Işığın Sesi” konserleri, 4 adet, 35 rebabın katıldığı “rebab turu konserleri”, düzenlemiştir.
Gerek yurt içinde gerekse yurt dışında düzenlediği çalışmalarının yanı sıra Üsküdar Üniversitesi’nde Ergoterapi bölümünde müzik ile hareket tedavisi dersleri vererek Türk gençlerini bu alanda hazırlamaya çalışmıştır.

Gerçekleştirilen Sema buluşmaları:

1998 yılında, İsviçre’de bir seminerde Sema konusu üzerine bahsedilirken, orada hazır bulunanların Hz. Mevlana zamanında yapılanlara benzer bir sema tertiplemek istemeleri üzerine İsviçre’de 3 gün 3 gece sema yapılmıştır. Adı geçen etkinlikte sema 3 gün 3 gece hiç durmamış, semazenler değişmiştir. Müzik hiç durmamış, müzisyenler değişmiştir.

İsviçre’de yapılan 3 gün 3 gecelik sema, katılan herkesin fevkalade memnun kalması sebebi ile benzeri çalışmalar için bir başlangıç teşkil etmiştir. Bu ilk uzun semanın ardından, İsviçre, Türkiye, Almanya, Avusturya ve İspanya başta olmak üzere dünyanın değişik ülkelerinde 3, 5, 7, 9, 16, 40, 66, 99 ve 114 günlük “hiç durmadan sema” programlarının organizasyonunu ve uygulamasını yapmış, son 114 günlük sema programının 66. gününde, 5 Temmuz 2017 tarihinde Hakk’ın Rahmeti ile buluşmuştur.

Eserleri

• Türk Musikisi Tarihi ve Türk Tedavi Musikisi (Kitap)
• Musikimizin Perde Arkası (13 bölümlük televizyon programı)
• Allah’ın Sevdikleri – Hz. Mevlânâ (Kitap. İngilizce ve Almanca’ya çevrilmiştir)
• Ey Yolcu/Hey Reisender (Kitap. Eşi Andrea Azize Güvenç tarafından, seminer notlarından hazırlanmıştır. Almanca)
• Türk Makam müziği ile terapi CD’leri (Müzik CD’leri)
• Türk Kültüründe Müzik İle Tedavide Kullanılan Çalgılar (Kitap. Kızı E.B. Kanikey Güvenç Akçay ile birlikte hazırlanmıştır)

Klasik Türk musikisi ve tasavvuf musikisi türlerinde, güfte ve bestesi kendisine ait olan eserleri vardır. Tarz-ı vefa isimli bir makam icat etmiş, bu makamda bir saz semaisi ve bir peşrev bestelemiştir.

Yerli ve yabancı basında Güvenç’i ve çalışmalarını konu alan pek çok yazı, televizyon programı ve belgeseller bulunmaktadır.